Voorbeelden van operaties uitgevoerd door Jacintha Wilmink

De VERSAJET is een apparaat dat kan snijden met water (“hydrochirurgie”). Het apparaat pompt een straal zoutoplossing onder zeer hoge snelheid over de wond. Deze straal snijdt een dun laagje dood en/of vies weefsel af en zuigt dit tegelijkertijd op. Dit gebeurt zo effectief dat vuil en bacteriën bijna voor 100% verwijderd worden.

Op deze manier kunnen zeer vieze wonden toch nog gehecht worden! Genezing gaat daardoor veel sneller met een beter resultaat en is daarom uiteindelijk goedkoper!

Wonden die bij uitstek profiteren van deze behandeling zijn de wonden die ontstaan zijn door een val in een sloot, een valpartij op straat of in het zand, en de iets oudere wonden (12-24 uur oud).

Voorbeeld: Wond op de voorknie door een valpartij op het asfalt. Deze wond zou normaliter niet gehecht kunnen worden. De Versajet heeft de wond perfect schoongemaakt en deze is alsnog gehecht. Na 14 dagen is de wond vrijwel geheel dicht. (foto’s met dank aan Professor Derek Knottenbelt)

Er zijn een aantal redenen waarom een wond niet direct gehecht kan worden; een reden kan zijn dat het paard pas later gevonden is en de wond al te oud is (ouder dan 24 uur) om te hechten. Echter, een gehechte wond kan ook weer openspringen. Oude wonden en wonden die opengesprongen zijn, kunnen vaak alsnog gehecht worden na een speciale voorbereiding. Het sluiten van de wond gebeurt meestal met plastische chirurgie (reconstructie) omdat de wondranden in dit soort wonden al teveel uiteenwijken, en niet meer op de normale manier bij elkaar gebracht kunnen worden. De winst van zo’n operatie is een snellere genezing met minder littekenvorming, en dus weer sneller klaar voor de sport.

Een voorbeeld: een wond op de voorzijde van de kogel, die gehecht was maar helaas is opengesprongen. Dit zijn normaliter lastige wonden om te genezen: de flap zal steeds verder terugtrekken en verdwijnen en genezing zal maanden duren. Daarom is besloten om een delayed closure te doen.
Alle oude weefsel in de wond wordt weggesneden en een nieuwe verse wond gemaakt. Met plastische chirurgie wordt de huid en huidflap losgemaakt, geschoven en gehecht. Zeven weken na operatie is er bijna niets meer te zien van de oorspronkelijke wond en is het paard al weer aan het werk.

Bij een huidtransplantatie wordt huid van hetzelfde paard gebruikt om een wond snel te laten genezen. Huidtransplantaties bij het paard zijn populair geworden sinds de nieuwe ‘Meek-technique’ beschikbaar is: met deze techniek zijn beenwonden meestal binnen een maand genezen (ónafhankelijk van de grootte en de plaats van de wond). Met de oude transplantatietechnieken waren de resultaten wisselend, onvoorspelbaar en minder mooi. De operatie kan zowel onder algehele narcose als bij het staande paard gedaan worden. Huidtransplantaties worden gebruikt voor de volgende problemen:

• grote open wonden (zie voorbeeld)
• ter vervanging van een litteken (vaak in combinatie met een reconstructie)
• brandwonden
• acute wonden waar veel huid verloren is

Een voorbeeld van een grote wond op de voorzijde van de sprong. De wond wordt onder het verband behandeld, en gaat slechts langzaam vooruit. Op 21 april wordt de voorbehandeling gestart voor huidtransplantatie en op 27 april wordt onder algehele narcose de huidtransplantatie uitgevoerd. Een maand later, op 27 mei, is de wond vrijwel geheel genezen. Het litteken is mooi rustig, vlak en soepel. Haargroei begint na ongeveer 6 weken. Hetzelfde paard ruim een jaar later: de sprong is mooi dun en het litteken behaard. Het paard draait dan al geruime tijd weer volledig mee in de sport.

Meek technique:

Bij grote wonden wordt het paard onder narcose gebracht. Met een dermatoom (een soort elektrische kaasschaaf) wordt huid van onder de buik geoogst. Deze huid wordt in een snijblok geplaatst, en dan in de Meek machine op een speciale manier gesneden. De gesneden huid wordt op een plissée (speciaal gevouwen gaasje) gelijmd. De plissée wordt uitgerekt en op de wond gehecht. Het been wordt verbonden en ingegipst. De stukjes huid groeien vast in de wond, en vandaaruit kan de wond heel snel genezen. De wond onder de buik wordt gehecht.

Bij een rustig paard en een kleinere wond kan de operatie ook uitgevoerd worden bij het staande paard. De procedure is in detail iets anders, maar het principe blijft gelijk. Het paard wordt eerst gesedeerd (met een injectie slaperig gemaakt). Onder plaatselijk verdoving wordt huid van de voorborst geoogst met een operatiemes, omdat de dermatoom niet gebruikt kan worden.

Bij een reconstructie wordt door speciale operatiesnedes de huid en het onderliggende weefsel gedeeltelijk losgemaakt van de ondergrond (het been) en over de wond of het verwijderde litteken geschoven en vastgehecht. Deze originele huid groeit vast waardoor de plek geneest zonder noemenswaardig litteken. Reconstructies geven een cosmetisch en functioneel perfect resultaat.

Voorbeeld van een reconstructie van een forse oudere wond net boven de kroonrand. De huid is boven de huidflap ingesneden zodat er een lange strook huid vrijgemaakt kan worden (zgn. ‘halve H-plastiek’). Deze strook wordt uitgerekt en over de wond gehecht. Na 3 weken is de wond volledig genezen en is vrijwel geen litteken zichtbaar. Zonder operatie zou de wond zeker 4-5 maanden nodig gehad hebben om te genezen en zou er een kwetsbaar litteken net boven de kroonrand gevormd zijn.

Een revisie van een litteken gebeurt meestal omdat het litteken niet functioneert: het litteken gaat steeds stuk of het paard is kreupel door het litteken. Littekens zijn kwetsbaar omdat de nieuwgevormde huid veel sneller beschadigt dan normale huid. Kreupelheid zie je vaak bij dikke gewoekerde littekens. De beste oplossing is het gehele litteken te verwijderen en de wond te sluiten met plastische chirurgie (vaak een reconstructie in combinatie met een huidtransplantatie): het probleemlitteken wordt dus vervangen door een nieuw, sterk litteken.

Voorbeeld 1: dit paard was kreupel aan een verdikt litteken net boven de hoef. Onder narcose is het litteken en alle zwelling verwijderd. Er zijn extra huidsnedes gemaakt en de huid is losgemaakt zodat er een flap over de wond gehecht kon worden. Drie weken later is de wond genezen, op een heel klein plekje in het midden na.

Voorbeeld 2: dit paard had al 8 maanden een wond op de voorzijde van de sprong. Het centrum van het litteken ging iedere keer weer open waardoor het paard kreupel werd. De sprong werd steeds dikker en het paard kon niet gereden worden. Tijdens een operatie is het totale litteken met de wond verwijderd en ook de dikke wrongen boven de wond. De nieuwe wond is gehecht waar het kon, en het overgebleven deel bedekt met een huidtransplantatie. Twee weken na operatie zien we een gezonde wond met de transplantaten. Eén maand na de operatie is de wond volledig genezen en kunnen de haren gaan groeien. Een half jaar na operatie wordt het paard volop gebruikt in de M klasse dressuur en presteert goed, zonder opmerkingen van de jury. De voorzijde van de sprong is iets dikker, maar dit zal nog verder afnemen, en het haar is iets pluiziger. Volgens de eigenares valt het niemand op dat er een wond gezeten heeft en ze is zeer tevreden !

NWPT wordt gebruikt voor speciale wonden. Tijdens de behandeling wordt een vacuümpomp op de wond aangebracht, die continu het wondvocht afzuigt. Dit is een voordeel voor bepaalde gecompliceerde wonden, zoals wonden met grote holtes, of in geval van infecties dichtbij of in kritische structuren (gewrichten, peesschedes, pezen, botinfecties, na het inbrengen van platen voor een breuk, etc). NWPT kan ook ingezet worden na een reconstructie of een huidtransplantatie aan de romp, waarbij het moeilijk is om met een verband tegendruk uit te oefenen. Dan voorkomt de vacuümpomp vochtophoping onder de reconstructie of het transplantaat.

Voorbeeld: een wond die behandeld wordt met een vacuümpomp wordt luchtdicht ingepakt, zodat de pomp kan zuigen. Daaroverheen gaat een normaal verband. De pomp wordt in de stal opgehangen