Help, mijn paard heeft een wond, en nu?

Dát is enorm schrikken! En natuurlijk wil je zo snel mogelijk alles in het werk stellen om het dier te genezen. Het is erg belangrijk voor de genezing van de wond en de toekomst van het paard dat de juiste maatregelen getroffen worden en de wond een goede behandeling krijgt. Oppervlakkige wonden of schaafwonden zijn in het algemeen vervelend maar onschuldig. Wonden waarbij de huid volledig door is (in dat geval wijken de wondranden uiteen) hebben speciale aandacht nodig. Het hangt van de wond af, wat je zelf of de dierenarts het beste kan doen. Wil je weten wat de (specialistische) behandelingsopties zijn of wil je een second opinion, dan kun je altijd contact opnemen met Jacintha Wilmink.

a. De wond is kortgeleden ontstaan 

Je was er bij toen jouw paard zich verwondde, of je hebt het paard gevonden met een wond. De wond is maximaal een halve dag tot een dag oud. Maak een snelle inventarisatie en bel ALTIJD de dierenarts als:

  • de wond op het been zit, óók als dit slechts een klein wondje is!
  • het paard veel bloed verliest of verloren heeft
  • niet alle benen belast worden: het paard is fors kreupel aan één been
  • het paard suf is

Jouw dierenarts kan de ernst van een wond bepalen, en of er bij een klein wondje belangrijke structuren beschadigd zijn. Wordt de betrokkenheid van een gewricht, peesschede of pees over het hoofd gezien, dan is dit levensbedreigend voor het paard. 

Het komt regelmatig voor dat bij een verwonding aan het been een gewricht of peesschede geraakt is. Wordt dit onmiddellijk onderkend, dan zijn de vooruitzichten voor de toekomst van het paard meestal redelijk goed als het paard gericht behandeld wordt: dwz. onder algehele narcose het gewricht of de peesschede goed schoonspoelen, en de wond helemaal opfrissen en hechten. Echter, als het niet onderkend wordt dat er een gewricht of peesschede betrokken is bij de verwonding, dan ontstaat er binnen een paar dagen een gewrichts- of peesschede-infectie. Het paard is dan ineens op drie benen. Behandeling van een infectie is lastig, veel duurder, en de vooruitzichten voor het paard in de sport zijn veel slechter.

  • paard naar een veilige en schone plek brengen als hij kan lopen
  • de wond kort schoonspoelen met koud kraanwater (een paar minuten maximaal)
    Lang afdouchen met kraanwater geeft zwelling van het weefsel waardoor de wond minder goed gehecht kan worden en minder goed geneest.
  • een hydrogel op de wond (goed voor in het EHBO koffertje! Bij de dierenarts verkrijgbaar)
  • als het paard vervoerd moet worden: de wond verbinden met iets dat schoon is en niet pluist. Heeft u geen verbandmateriaal, dan een schone handdoek of theedoek en een bandage.

  • de wond aanraken of wassen/poetsen
  • ontsmettingsmiddelen of andere middelen in de verse wond spuiten of sprayen. Géén betadine, wondpoeders, zeep (ook geen Biotex!), blauwe spray, aluminium spray, groene klei, of andere wondmiddelen verkrijgbaar in paardenshops op een verse wond aanbrengen, ook al staat op het product dat het in wonden gebruikt mag worden. Dit soort middelen zijn vaak te agressief voor het beschadigde weefsel waardoor cellen afsterven. Ook kan het heel moeilijk zijn om sommige middelen weer uit de wond te verwijderen, waardoor de wond niet meer gehecht kan worden.

b. De wond is al langer aanwezig 

Jouw paard heeft al iets langer een verwonding omdat de wond niet gehecht is of kon worden, of omdat de wond na het hechten opengesprongen is. Er zijn verschillende behandelingsopties, en welke het beste is voor de wond en het paard, hangt van een aantal factoren af. Indien gewenst kan Jacintha Wilmink adviseren over de behandelingsopties van jouw paard.

  • de wond alsnog hechten (zgn. “delayed closure”): in een aantal gevallen is dit bij een oudere wond de beste optie en lukt dit door gebruik van plastisch-chirurgische technieken. Groot voordeel van alsnog hechten is dat genezing sneller gaat en er minder litteken ontstaat.
  • de wond als open wond laten genezen: dit kan in het algemeen prima bij beenwonden die kleiner zijn dan 35 cm2 (ongeveer 6 cm bij 6 cm) en in het algemeen bij rompwonden. Paardenwonden genezen veel sneller onder een verband, terwijl het paard rust krijgt. De genezing kan enorm versneld worden door de behandeling aan te passen aan de fase van genezing. Je kunt het beste bespreken met jouw dierenarts wat hij/zij beter kan doen en wat je zelf kunt doen en mag gebruiken op de wond.
  • een huidtransplantatie: dit is aan te raden bij beenwonden groter dan 35 cm2 (ongeveer 6 cm bij 6 cm), omdat genezing veel sneller gaat. Uiteindelijk bespaar je daarmee kosten! Ook is het litteken na een transplantatie sterker en mooier.

c. De wond geneest te langzaam of geneest niet 

Dit zien we vooral bij de grotere wonden en bij wonden die niet onder het verband behandeld worden. Er kunnen allerlei oorzaken zijn die de genezing belemmeren, zoals wild vlees vorming, afsterven van een botschil, bacteriën, een te droog wondoppervlak, gebruik van verkeerde middelen op de wond, te veel beweging, etc etc. Het is belangrijk dat er verder uitgezocht wordt wat er aan de hand is, en dat zal ook bepalen wat er gedaan moet worden. Jouw dierenarts en Jacintha Wilmink kunnen hierbij verder helpen.

d. Het litteken veroorzaakt problemen, of is ontsierend 

Soms blijkt na genezing het litteken niet goed te functioneren. Littekens kunnen kreupelheden veroorzaken, maar kunnen ook zodanig kwetsbaar zijn dat ze telkens weer stuk gaan. Soms is een litteken ronduit lelijk, en is dit een reden om in te grijpen. Tot voor kort werden paarden met dit soort problemen opgegeven. Jacintha Wilmink lost deze problemen op met behulp van plastische chirurgie. In alle gevallen wordt operatief het litteken volledig verwijderd. De nieuwe verse wond wordt daarna gesloten met een reconstructie en/of een huidtransplantatie.